Ngô Đức Mạnh sinh ngày 1 tháng 10 năm 1960, người dân tộc Kinh, không theo tôn giáo nào. Ông có quê quán ở xã Hương Thủy, huyện Hương Khê, tỉnh Hà Tĩnh.

Năm 1989, ông bảo vệ luận án phó tiến sĩ luật học tại trường Đại học Tổng hợp Quốc gia Moskva MGU, Liên Xô với đề tài "Национальное Собрание СРВ - высший представительный орган народного представительства" ("Quốc hội nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam - cơ quan đại diện tối cao của đại diện nhân dân")[2][3]